بررسی سیر تطور نمادهای حیوانی در قرن ششم با تکیه بر مثنوی های عطار و سنایی

این رساله که با عنوان "بررسی سیر تطور نمادهای حیوانی در قرن ششم با تکیه بر مثنوی های عطار و سنایی" تدوین یافته در پی یافتن جایگاه جانوران در آثار سنایی غزنوی و عطار نیشابوری است. از آنجا که موضوع این پژوهش بررسی سیر تطور نمادها است پژوهشگر سعی کرده است که رد پای این نمادها را در طی تاریخ و در متون حماسی و دینی و ادبی و تاریخی و ... پیگیری کند و این روش را تا قرن ششم که دوره ی زندگی شاعران مورد بحث است ادامه دهد . به این دلیل که شکل ظاهری جانوران و نیز نحوه ی زیست آنها و داستان هایی که در مورد آنها بیان شده است و بسیاری عوامل دیگر در نماد شدن جانوران موثر بوده اند در این پژوهش تلاش بر این بوده است که تمام نکات لازم در مورد هر جانور بیان گردد . به منظور سهولت در مطالعه و نیز دقیق تر شدن پژوهش ، مطالب به صورت الفبایی تدوین شده اند و هریک از جانوران مورد بحث از سه منظر مورد توجه قرار گرفته اند: - از دیدگاه دینی :در این بخش سعی شده است تمام نکاتی که در مورد هریک از جانوران در کتب دینی (اوستا ، تورات ، انجیل و قرآن کریم )و همینطور در کتب متفاوت حدیث و احکام و ... آمده است ذکر گردد. - در متون مختلف به غیر از سنایی و عطار: از آنجا که سنایی و عطار مانند سایر شاعران و مردم روزگار پرورش یافته ی جامعه ی خود بوده اند و باورها و اعتقادات و ... مردم روزگار و پیشینیان در نحوه ی تفکر آن ها موثر بوده است در این بخش سعی شده است که نکات مهمی که در متون ادبی ، تاریخی ، جانور شناسی و ...در مورد هریک از جانوران آمده است ذکر گردد. با کنار هم گذاشتن این متون و نیز مقایسه ی آنها با کتب دینی در برخی موارد می توان به چگونگی شکل گیری نمادها و نیز تغییر و تحول ایجاد شده در آنها پی برد . - مثنوی های مسلم سنایی و عطار :در این بخش سعی شده است جایگاه جانوران در آثار سنایی و عطار مشخص گرددو چگونگی بهره گیری هریک از شاعران مورد بحث از نمادهای جانوری بیان گردد . همانطور که از عنوان پژوهش پیداست تنها به ذکر جانورانی پرداخته ایم که اولا جنبه ی حقیقی داشته باشند و ثانیا شاعران مورد بحث و یا دست کم یکی از آنها آن را به عنوان نماد به کار برده باشند در نتیجه نمی توان سراغ بسیاری از جانوران را دراین پژوهش گرفت . از جمله نکات قابل توجهی که از این پژوهش نصیب خواننده می شود این است که بر خلاف انتظار بسامد نمادهای جانوری در آثار سنایی به مراتب بیشتر از عطار است . از جهت دیگر تصویر آفرینی های عطار از جانوران و نمادهای جانوری به مراتب زیباتر از آنچیزی است که سنایی بیان داشته است .